A wiec
Kpł 19:19,
„Będziecie przestrzegać moich ustaw. Nie będziesz łączył dwóch gatunków
bydła. Nie będziesz obsiewał pola dwoma rodzajami ziarna. Nie będziesz nosił ubrania utkanego z dwóch rodzajów nici.”
Komentarz: 19,19 Ten zakaz jest skierowany przeciwko magii, która się lubuje w dziwacznych mieszankach.
Pwt 22:11
„Nie wdziejesz sukni utkanej naraz z wełny i lnu.”
22,11 Te trzy ostatnie zakazy są pozostałościami jakichś pierwotnych tabu.
22,9-11. Mieszanie różnych gatunków. Łączenie pewnych substancji/materiałów było zarezerwowane wyłącznie dla użytku sakralnego. Połączenie wełny i lnu zastosowano w przybytku i zewnętrznych szatach najwyższego kapłana. Podobna interpretacja pojawia się w Zwojach znad Morza Martwego (4QMMT). Obsiewanie pola dwoma rodzajami ziarna było zabronione pod karą śmierci również w prawach Chetytów. Chociaż nie wiadomo do końca, czym było to spowodowane, możliwe, że źródłem było jakieś religijne lub kulturowe tabu. Fakt, że kapłani musieli takie rzeczy uważać za „skalane”, wskazuje na jakieś implikacje religijne lub, być może, na sprzeciw wobec kananejskiego rytuału "płodności lub jakiejś praktyki z nim związanej. W Kpł 19,19 zakaz dotyczy krzyżowania dwóch gatunków zwierząt, tutaj zaś umieszczania ich w jednym jarzmie. Są dowody, że ludzie prowadzili eksperymenty z łączeniem różnych gatunków już w III tysiącleciu przed Chr.
Idźmy dalej
Kpł 11:12
„12 Wszystkie istoty wodne, które nie mają płetw albo łusek, będą dla was obrzydliwością.”
Komentarz: krewetki są dla nas obrzydliwością,
(Pwt 23:1)
Wyłączenie ze społeczności Izraela
1 Nikt nie poślubi żony swego ojca i nie odkryje brzegu płaszcza ojca swego.
2 Nikt, kto ma zgniecione jądra lub odcięty członek, nie wejdzie do
zgromadzenia Pana.
Komentarz:
23,1 BJ: „Nikt nie poślubi żony swojego ojca i nie ściągnie z niej brzegu płaszcza
swego ojca”. „Rozciągnąć brzeg (płaszcza)” na jakąś kobietę znaczyło poślubić ją (Rt 3,9;
Ez 16,8). „Ściągnąć brzeg” wyraża akt przeciwny: zamach na prawa małżonka do jego
żony.
23,1. Kazirodztwo. Kazirodztwo traktowano jako rzecz odrażającą w większości
starożytnych społeczeństw (np. zakazy w prawach Chetytów). Najbardziej znanym
wyjątkiem był pod tym względem Egipt, gdzie kazirodztwo było powszechnie
praktykowane w rodzinie królewskiej (niewiele wskazuje, by zwyczaj ten był
praktykowany przez inne grupy egipskiego społeczeństwa) w celu wzmocnienia lub
skonsolidowania władzy królewskiej. Koncepcja ta pojawia się również wśród królów
Elamu. Kodeks Hammurabiego nakazuje zabicie syna, który współżył z własną matką po
śmierci ojca.
2 Nikt, kto ma zgniecione jądra lub odcięty członek, nie wejdzie do
zgromadzenia Pana.
23,2-9 W Pwt zachowały się komentarze dawnych reguł, rozstrzygające w
wątpliwych przypadkach kwestię udziału w zgromadzeniach wspólnoty Izraela
---
Dalej
.
Kpł 21:17
Kto jest niezdolny do kapłaństwa
„16 Dalej mówił Pan do Mojżesza: 17 Tak mów do Aarona: Ktokolwiek z
potomków twoich według ich przyszłych pokoleń będzie miał jakąś skazę, nie będzie mógł się zbliżyć, aby ofiarować pokarm swego Boga.”
Komentarz: 21,17 Bóg jest Stwórcą świata fizycznego w jego doskonałości. Kalectwo kapłana, powołanego do bliskości z Bogiem i do ściślejszego uczestnictwa w Jego świętości,
sprzeciwiałoby się temu. Nie jest to chyba dziwne. Trudno by było aby ktoś z Autyzmem czy zespołem Downa był Duchownym.
Nic nie pisze o zbliżaniu się do ołtarza przez innych także tych niepełnosprawnych.
Dalej
Kpł 15:19
19 Jeżeli kobieta ma wyciek, ma krwawienie miesięczne ze swojego ciała,
pozostanie siedem dni w swojej nieczystości. Każdy, kto jej dotknie, będzie
nieczysty aż do wieczora. 20 Wszystko, na czym się ona położy podczas swojej nieczystości, będzie nieczyste. Wszystko, na czym ona usiądzie, będzie nieczyste. 21 Każdy, kto dotknie jej łóżka, niech wypierze ubranie, wykąpie się w wodzie i będzie nieczysty aż do wieczora. 22 Każdy, kto dotknie jakiegokolwiek przedmiotu, na którym ona siedziała, wypierze ubranie, wykąpie się w wodzie i będzie nieczysty aż do wieczora. 23 Jeżeli ktoś dotknie się czegoś, co leżało na jej łóżku albo na przedmiocie, na którym ona siedziała, będzie nieczysty aż do
wieczora.
Komenatrz – zatem aż do wieczora :)
Dalej czyli to co najbardziej interesuje
Pwt 13:6
i Dn 2,4-11).
6 Ów zaś prorok lub wyjaśniacz snów musi umrzeć, bo chcąc cię odwieść od
drogi, jaką iść ci nakazał Pan, Bóg twój, głosił odstępstwo od Pana, Boga twego,który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, wybawił cię z domu niewoli. W tensposób usuniesz zło spośród siebie.
7 Jeśli cię będzie nakłaniał skrycie twój brat, syn twojej matki, twój syn lub córka albo żona, co na łonie twym spoczywa, albo przyjaciel tak ci miły, jak ty sam, mówiąc: Chodźmy, służmy bogom cudzym, bogom, których nie znałeś ani ty, ani przodkowie twoi.
Komentarz:
1 Kor 9:13
9 Napisałem wam w liście, żebyście nie obcowali z rozpustnikami.
10 Nie chodzi o rozpustników tego świata w ogóle ani o ludzi chciwych albo
zdzierców lub bałwochwalców; musielibyście bowiem całkowicie opuścić ten świat.
11 Dlatego pisałem wam wówczas, byście nie przestawali z takim, który
nazywając się bratem, w rzeczywistości jest rozpustnikiem, chciwcem,
bałwochwalcą, oszczercą, pijakiem lub zdziercą. Z takim nawet nie siadajcie wspólnie do posiłku.
„12 Jakże bowiem mogę sądzić tych, którzy są na zewnątrz? Czyż i wy nie macie sądzić tych, którzy są wewnątrz?
13 Tych, którzy są na zewnątrz, będzie sądził Bóg. Usuńcie złego spośród was samych.
Komentarz: (5,11 bratem. Mowa o członku wspólnoty chrześcijańskiej (Dz 1,15+).)
9–11. Prawdopodobnie znów zapytywany przez Koryntian w sprawie ich kontaktów z
poganami, nawiązuje Paweł najpierw do listu, który już Koryntianom przesłał (tzw. list
przedkanoniczny), a potem daje kilka konkretnych wskazań. Przede wszystkim w
instrukcjach wspomnianego listu – prawdopodobnie źle zrozumianych – nie chodziło
Pawłowi o to, żeby chrześcijanie korynccy zerwali wszelką łączność z poganami, którzy sątu nazywani rozpustnikami tego świata, chciwcami, bałwochwalcami i zdziercami. Uniknięcie wszelkich kontaktów z tymi ludźmi nie jest możliwe; trzeba by w ogóle zrywać chyba z tym światem. W pouczeniach, w przestrogach Apostoła chodzi o chrześcijan, którzy podając się za braci, czyli za wyznawców Chrystusa, w rzeczywistości żyją jak poganie. I znów powtarza się – nawet wzbogacony cokolwiek – katalog występków, jakich dopuszczali się, jak widać, nie tylko poganie. Zasiadanie do wspólnego stołu uchodziło za wyraz szczególnej zażyłości. Otóż na przynależność do wspólnoty wcale nie zasługiwali chrześcijanie znani z publicznych wykroczeń moralnych.
5.11. Żydowska ekskomunika (1 Kor 5,3-5) wykluczała również z uczestnictwa w
posiłkach wspólnotowych, co poświadczają także ‘Zwoje znad Morza Martwego.
komentarz5,12 są na zewnątrz? Chodzi o tych, którzy nie należą do wspólnoty (por. Mk 4,11; Kol 4,5; 1 Tes 4,12; 1 Tm 3,7). Wyrażenie pochodzi z judaizmu (por. Syr prol., w. 5).
„
12–13. Mianem będących na zewnątrz często są określani w listach Pawła poganie. Ich sędzią jest Bóg. Natomiast Paweł troszczy się – z polecenia Bożego – o społeczność już nawróconych, których zresztą zobowiązuje do tego, żeby nie tolerowali zła, jakie w postaci przewrotnych ludzi panoszy się między nimi.
5.13. Stary Testament często wzywał Boży lud, by usunął spośród siebie sprawców zła, zwykle przez fizyczną egzekucję (Pwt 13,5; 17,7; 19,19; 21,21; 22, 21.24; 24,7). W przeciwnym razie grzesznik mógł pozbawić Bożego błogosławieństwa całą wspólnotę i ściągnąć śmierć na innych (Joz 7,5.25). Tutaj sprawca zła zostaje wygnany ze wspólnoty. Wygnanie było powszechnie stosowaną karą w okresie rzymskim. W judaizmie wykluczenie ze wspólnoty było duchowym równoważnikiem kary śmierci, w okresie ‘Nowego Testamentu stosowano je do przestępstw zagrożonych karą śmierci w myśl starotestamentowego prawa (zob. komentarz do 1 Kor 5,2; wyrok śmierci wydany przez żydowski sąd nie był prawomocny bez zgody Rzymian).
5.6-13. Usunięcie rozwiązłości z Kościoła Niemoralność wewnątrz ‘Kościoła, i to
najwyraźniej aprobowana przez jego członków, znacznie skuteczniej mogła sprowadzić chrześcijan na manowce niż rozwiązłość niewierzących.
Dalej
(Wyj 21:7)
7 Jeśliby ktoś sprzedał swą córkę w niewolę jako niewolnicę, nie odejdzie ona, jak odchodzą niewolnicy.
8 A jeśliby nie spodobała się panu, który przeznaczył ją. dla siebie, niech pozwoli ją wykupić. Ale nie może jej sprzedać obcemu narodowi, gdyż byłoby to
oszustwem wobec niej.
9 Jeśli zaś przeznaczył ją dla syna, to niech postąpi z nią tak, jak prawo nakazuje obejść się z córkami.
10 Jeśli zaś weźmie sobie inną, nie może tamtej odmawiać pożywienia, odzieży i wspólnego mieszkania.
11 Jeśli nie spełni wobec niej tych trzech warunków, wówczas odejdzie ona
wolna bez wykupu.
Komentarz:
21,7 jako niewolnicę. Byłaby ona także konkubiną (zob. wiersze poniżej).
21,8 (przeznaczył ją). Za grec. Tekst hebr.: „nie przeznaczył”.
21,9 z córkami. Chodzi o córki pana domu.
21,10. Minimalne zaopatrzenie. Ponieważ dożywotnimi niewolnikami byli zwykle
cudzoziemcy i jeńcy wojenni, ludzie, którzy sprzedali się w niewolę z powodu popadnięcia
w długi, byli prawnie chronieni przed wykorzystywaniem ze strony wierzycieli. Prawo
stanowiło, że sześć lat pracy wystarczy do spłacenia wszelkich zobowiązań, dlatego w siódmym roku, po upływie tego okresu, niewolnik mógł odzyskać wolność (wyraźna
paralela do siedmiodniowego cyklu stworzenia). Prawo Hammurabiego nakazywało
uwalnianie niewolników za długi po trzech latach służby, co powodowało, że
Mezopotamia przodowała w tym względzie.
21,10. Zaopatrzenie żony. Na Bliskim Wschodzie na zaopatrzenie kobiety, za którą
mężczyzna był odpowiedzialny, składało się pożywienie, odzież i oliwa. Trzecia z
wymienionych rzeczy [BT: „wspólne mieszkanie”, gdzie indziej „prawa małżeńskie”] to
próba przetłumaczenia hebrajskiego słowa, które pojawia się jedynie w tym fragmencie
Starego Testamentu. Częste umieszczanie w jego miejscu słowa „oliwa”, w licznych
dokumentach z Bliskiego Wschodu, skłoniło niektórych badaczy do wniosku, że wyraz ten
może być nieznaną nazwą oliwy (por. Oz 2,7; Koli 9,7-9).
21,7-11. Sprzedaż córki w niewolę. Sprzedanie córki przez ojca w niewolę mogło
stanowić formę spłaty długu lub sposób znalezienia jej męża bez konieczności dawania
posagu. Dziewczyna miała więcej praw od mężczyzny-niewolnika, mogła bowiem
odzyskać wolność, jeśli jej pan nie zapewnił jej pożywienia, ubrania i praw małżeńskich.
Zwyczaj sprzedawania dzieci w niewolę jest poświadczony na obszarze całej Mezopotamii
w prawie każdym okresie starożytności.
dalej
Prawo moralne
17 Nie pozwolisz żyć czarownicy.
komentarz
22,17. Czarownica. W społeczności Izraelitów nie było miejsca dla ludzi
uprawiających czary - byli zagrożeni karą śmierci (zob. Kpł 19,31; 20,27). Każde prawo,
które dotyczy czarów, ma formę apodyktyczną (lub formę przykazania). Owa całkowita
nietolerancja mogła wynikać ze związków, łączących uprawiających czary z religią
kananejską, lub zwyczajnie z tego, że ich rzemiosło podważało wyższość Boga nad
stworzeniem.
18 Ktokolwiek by obcował ze zwierzęciem, winien być ukarany śmiercią.
komentarz
22,18. Obcowanie ze zwierzętami. W formie przykazania zapisano również zakaz
współżycia seksualnego ze zwierzętami (zob. Kpł 21,15-16; Pwt 17,21). Zachowania takie,
podobnie jak homoseksualizm, naruszały podstawowe przykazanie: „bądźcie płodni i
rozmnażajcie się” (Rdz 1,28; 9,1). Zamazywały również naturalne kategorie stworzenia
przez krzyżowanie gatunków. Akty takie były zakazane także w prawie Chetytów.
19 Ktokolwiek by składał ofiary innym bogom, poza samym Panem, podlega
klątwie.
komentarz
22,19 innym bogom. Za grec. i sam. — poza samym Panem. Tak tekst hebr. W BJ
pominięte za grec. i sam.
Dalej o pracujacych w niedziele
Wyj 31:12
12 Potem tak rzekł Pan do Mojżesza:
13 Powiedz Izraelitom: Przestrzegajcie pilnie moich szabatów, gdyż to jest znak
między Mną a wami dla wszystkich waszych pokoleń, by po tym można było
poznać, że Ja jestem Pan, który was uświęcam. Ez 20,12 Lb 15,32-36
14 Przeto zachowujcie szabat, który winien być dla was świętością. I ktokolwiek
by go znieważył, będzie ukarany śmiercią, i każdy, kto by wykonywał pracę w tym
dniu, będzie wykluczony ze swojego ludu. 15 Przez sześć dni będzie się wykonywać
pracę, ale dzień siódmy będzie szabatem odpoczynku poświęconym Panu.
Ktokolwiek by wykonywał pracę w dniu szabatu, winien być ukarany śmiercią.
komentarz
31,14-15. Praca (świecka oraz święta) jako kryterium. Znakiem posłuszeństwa
przymierzu była gotowość zaprzestania pracy w szabat. W tym dniu podporządkowanym
całkowitemu odpoczynkowi nie mogła być wykonywana żadna praca, święta ani świecka.
Nie podano żadnych przykładów, lecz tekst wspomina o wyłączeniu ze wspólnoty oraz
egzekucji jako karze dla łamiących przykazanie. Może to oznaczać, że każdy
indywidualny przypadek był rozpatrywany oddzielnie w celu ustalenia, czy wykonywana
czynność stanowiła „pracę” (zob. przykłady w Lb 15,23-26 i Jr 17,21).
16 Izraelici winni przestrzegać szabatu jako przymierza wiecznego poprzez
pokolenia. Rdz 9,9+
17 To będzie znak wiekuisty między Mną a Izraelitami, bo w sześć dni Pan
stworzył niebo i ziemię, a w siódmym dniu odpoczął i wytchnął. Wj 20,11; Rdz 2,2-3
31,12-17. Szabat jako znak przymierza. Indywidualnym znakiem uczestnictwa w
przymierzu było obrzezanie, a zbiorowym, dotyczącym całego Izraela, zachowywanie
szabatu. Podobnie jak obrzezanie, zachowywanie szabatu było trwałym obowiązkiem
wymaganym od każdego pokolenia. W przeciwieństwie do obrzezania szabat nie był
pojedynczym aktem, lecz postawą, którą należało stale zachowywać i wyrażać w działaniu.
Po udzieleniu wskazówek dotyczących budowy przybytku i wyznaczeniu rzemieślników odpowiedzialnych za wykonanie prac, powstała konieczność powiązania tej świętej pracy
z prawem szabatu. Nawet ona musiała ustawać siódmego dnia na znak szacunku dla roli
Boga jako Stwórcy oraz dla spełnienia przymierzowej obietnicy posłuszeństwa Bożym
przykazaniom (zob. Wj 20,8-11). Chociaż powstrzymywanie się od pracy mogło być
ciężarem ekonomicznym, równoważyło go odnowienie ducha i ciała przez odpoczynek.
Przykazanie odpoczynku w szabat było tak ważne, że za jego złamanie wyznaczono karę
śmierci.
18 Gdy skończył rozmawiać z Mojżeszem na górze Synaj, dał mu dwie tablice
Świadectwa, tablice kamienne, napisane palcem Bożym. Wj 24,12+; Wj 25,16+
31,18 Ten wiersz, przeskakując obszerny fragment kapłański (rozdz. 25-31), nawiązuje
do 24,12-15 i jest kontynuacją starych opowieści o przymierzu na Synaju. — Na tablicach
został spisany Dekalog, nazwany Świadectwem (por. 25,16+), które zawiera warunki
przymierza. Podobnie traktaty dyplomatyczne starożytnego Wschodu spisywano na
tablicach lub stelach i przechowywano w sanktuarium.
31,18. Dwie tablice Świadectwa. Wraz ze wzmianką, że Bóg dał Mojżeszowi dwie
kamienne tablice, narracja powraca do punktu, w którym została przerwana w Wj 24,18.
Fragment ten jest również sygnałem, że ujęty w nawiasy materiał, dotyczący wzniesienia
przybytku i wyświęcenia kapłanów, w tym miejscu się kończy, i że narrator powraca do
wydarzeń, która rozegrały się u stóp góry Synaj. Termin „tablice Świadectwa” pojawia się
również w Wj 32,15 i stanowi podstawę nazwy „Arka Świadectwa” (Wj 25,16-22).
31,12-17 Prawo odpoczynku szabatowego, nie mające związku z tym, co je poprzedza, mogło być włączone w ten kontekst po to, by podkreślić jego kultowe znaczenie.
--
Odnośnie gwałtu
Podałeś: Pwt 22:28
28 Jeśli mężczyzna znajdzie młodą kobietę – dziewicę nie zaślubioną – pochwyci ją i śpi z nią, a znajdą ich,
29 odda ten mężczyzna, który z nią spał, ojcu młodej kobiety pięćdziesiąt syklów srebra i zostanie ona jego żoną. Za to, że jej gwałt zadał, nie będzie jej mógł porzucić przez całe swe życie.
Komentarz:
„gwałt zadał” nie w sensie brutalnego gwałtu
Rdz 34,2. Gwałcenie kobiet. Gwałt jako metoda uzyskania kontraktu małżeńskiego był
najwyraźniej jedną ze „strategii” stosowanych przez mieszkańców Bliskiego Wschodu.
Przepisy regulujące te praktyki znajdują się w Wj 22,16-17, Pwt 22,28-29, w prawach
Środkowego Państwa asyryjskiego oraz w kodeksach Chetytów. Często starożytne prawa
nakazywały gwałcicielowi zapłacenie szczególnie wysokiej ceny za narzeczoną, czasami
też wykluczały możliwość przyszłego rozwodu. Prawo sumeryjskie (7), podobnie jak Rdz
34, dotyczy przypadku, w którym młoda, niezaręczona kobieta opuszcza rodzicielski dom
bez pozwolenia i zostaje zgwałcona. W rezultacie rodzicom pozostaje oddanie jej za żonę
gwałcicielowi bez jej zgody.
22,29. Pięćdziesiąt syklów. Cena za oblubienicę była przypuszczalnie zróżnicowana w
zależności od pozycji i zamożności jej rodziny. 50 syklów srebra mogło być standardową
opłatą (ekwiwalentem ceny za dziewictwo oblubienicy określonej w prawach Środkowego
Państwa asyryjskiego). Podczas uroczystości wymieniano przypuszczalnie również inne
przedmioty (por. Wj 22,16-17). W ugaryckich tekstach religijnych bóg księżyca Yarih
ofiarowuje 1000 syklów (jako cenę za oblubienicę) za boginię księżyca Nikkal. Te kwoty
należy interpretować na tle faktu, że przeciętne roczne wynagrodzenie wynosiło 10
syklów.
22,29. Rozwód. Najbardziej wyraźne wypowiedzi na temat rozwodu, pojawiające się w kodeksach Bliskiego Wschodu, znaleźć można w zbiorach prawnych Środkowego Państwa asyryjskiego (prawo 37). Czytamy tam, że mężczyzna ma prawo rozwieść się z żoną i podjąć decyzję w sprawie jej odprawy. Inne przepisy wymieniają powody rozwodu:
zaniedbywanie obowiązków domowych przez żonę, która zajmuje się prowadzeniem
interesów (Kodeks Hammurabiego); opuszczenie męża przez żonę (prawa
środkowoasyryjskie); nieurodzenie dzieci (Kodeks Hammurabiego). Można odnieść
wrażenie, że mężczyźni z Egiptu i Mezopotamii mogli rozwieść się z żoną z niemal
każdego powodu. W innych źródłach przyjmuje się stałe rozwiązanie: minę srebra dla
głównej żony, pół miny dla byłej wdowy (Ur-Nammu) i minę, jeśli nie zapłacono ceny za
oblubienicę (Kodeks Hammurabiego). Należy zauważyć, że kobiety miały pewne prawa w
postępowaniu rozwodowym - mogły zatrzymać kwotę, równą cenie zapłaconej za
oblubienicę (prawa Środkowego Państwa asyryjskiego), otrzymać zwrot wniesionego
posagu (Kodeks Hammurabiego) lub otrzymać część dziedzictwa jako posag (Kodeks
Hammurabiego). Omówiono nawet przypadek, w którym kobieta mogła zerwać nieudany związek, zabierając posag (Kodeks Hammurabiego). Jednak rozstrzygnięcie zależało od wyniku badania jej prawości, co w przypadku stwierdzenia winy mogło doprowadzić do egzekucji (Kodeks Hammurabiego).
Można tak siedzieć i pisać.
Człowieku weź się ogarnij twoja wiedza o bliskim wschodzie, o dawnych minionych i obalonych przypisach jest żałosna, Twoje Przyjęte skróty ksiąg
Często są źle podane i z błędami, przepisujesz coś z kądś bezmyślnie. Osobosbiście Cię uważam za idiotę, który pozbawiony mózgu mysli że wzbudzi sensacje.
Współczuje Ci